Küresel Orman Kayıplarında Endişe Verici Artış: 2024 Yılı Raporu

2024 Yılında Dünya Genelinde Orman Kaybı Rekorları Kırıldı

ABD’deki Maryland Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen ve Global Forest Watch tarafından yayımlanan analizler, 2024 yılının orman kayıplarında en yüksek seviyeye ulaşılan yıl olduğunu ortaya koydu. Dünya genelinde, İtalya büyüklüğünde bir ormanlık alan yok oldu. Brezilya Amazonu’ndan Sibirya taygalarına kadar pek çok bölge, yangınlar ve insan kaynaklı faaliyetler nedeniyle ciddi anlamda etkilendi. Prof. Matt Hansen, elde edilen verileri “korkutucu” olarak tanımlarken, Global Forest Watch Eş Direktörü Elizabeth Goldman, “Son 20 yılda böylesine bir tabloyla karşılaşmadık” dedi.

Tropikal Ormanlar ve Yangınlar Alarm Veriyor

Tropikal bölgeler, en fazla biyoçeşitlilik ve karbon yoğunluğuna sahip ekosistemler olarak öne çıkıyor. Ancak bu bölgelerde yaşanan yangınlar, orman kayıplarının başlıca nedeni haline geldi. Uzmanlara göre, bu ekosistemler doğal olarak yangınlara uygun değil ve bu durum, iklim değişikliğinin etkisiyle daha da kötüleşiyor. Kanada ve Sibirya’daki boreal ormanlar da yangınların etkisiyle hız kesmeden kaybolmaya devam ediyor. Brezilya, geçen yıl tropikal ormanlarda gerçekleşen toplam orman kaybının %42’sinden sorumlu tutuluyor ve 25 bin kilometrekareden fazla yağmur ormanı yok oldu. Bu rakamlar, Amazon’daki tarihî kuraklık ve yaygın yangınlarla doğrudan bağlantılı.

Gelişmekte Olan Ülkelerde Orman Kaybı Artıyor

Brezilya’nın yanı sıra Bolivya, tropikal orman kaybında ikinci sırada yer alıyor. Bu ülkede, tarımsal genişleme politikaları nedeniyle yaklaşık beş kat artışla 14 bin kilometrekareye yakın orman alanı yok oldu. Afrika’da ise Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Kongo Cumhuriyeti’ndeki Congo Havzası Yağmur Ormanları, tarihinin en yüksek kayıp seviyelerine ulaştı.

Hedefler Geride Kalıyor, Tehlike Büyüyor

2021 yılında Glasgow’da düzenlenen COP26 İklim Zirvesi’nde, 140’tan fazla ülke 2030 yılına kadar ormansızlaşmayı durdurma sözü vermişti. Ancak mevcut verilere göre, bu hedefe ulaşmak için 2024 itibarıyla her yıl %20 oranında kaybın azaltılması gerekiyor. Prof. Hansen, küresel sıcaklık artışının ormanları daha sıcak ve kuru hale getirdiğine dikkat çekerek, “İnsan kaynaklı kıvılcımla, artık en uzak yağmur ormanları bile kontrolden çıkabilir” uyarısında bulundu. Elizabeth Goldman ise, yaşananları “küresel kırmızı alarm” olarak nitelendirerek, tüm ülkeleri, şirketleri ve bireyleri acil önlemler almaya çağırdı.

Umut ve Tehdit Bir Arada

Rapor, bazı olumlu gelişmelere de vurgu yapıyor. Endonezya ve Malezya’da birincil orman kaybı düşük seviyelerde kalırken, Malezya ilk kez en fazla orman kaybı yaşayan ilk 10 ülke arasından çıktı. Ancak, Prof. Peter Potapov, 2024’ün yangın kaynaklı orman kayıplarında en kötü yıl olduğunu belirterek, “Eğer bu eğilim sürerse, doğal alanlar kalıcı olarak dönüşebilir ve büyük miktarda karbon salımı iklim krizini daha da derinleştirebilir” diye uyardı.