Türkiye’nin Baharat ve Aromatik Bitki Üretimi ve İhracatı

Türkiye, zengin bitki örtüsü ve elverişli iklimi sayesinde baharat ve aromatik bitki üretiminde önemli bir konuma sahip. 2023 yılında, Türk baharatı 156 ülkeye ulaştı ve 250 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi. Bu ihracat, ülke ekonomisine büyük katkılar sağlarken, dünya pazarlarındaki yerimizi güçlendiriyor.

Baharat üretiminde Anadolu ve Trakya bölgeleri öne çıkarken, Güneydoğu Anadolu Bölgesi de kırmızı biber üretiminde yaklaşık 350 bin ton seviyelerine ulaşmış durumda. Pul biber, tatlı ve acı toz biber en çok tüketilen ürünler arasında yer alıyor.

En büyük pazarlardan ABD ve Almanya, 2023 yılında Türkiye’den sırasıyla 31 ve 22 milyon dolar değerinde baharat ve aromatik bitki ithal etti. Çin, İngiltere ve diğer Avrupa Birliği ülkeleri de önemli alıcılar arasında bulunuyor. Türkiye’nin ihracatında defne yaprağı ve kekik öne çıkarken, bu iki ürün dünya pazarında lider konumda. Defne yaprağının dünya ihracatındaki payı yüzde 50’den fazlaya ulaşırken, kekik de yaklaşık yarısı Türkiye tarafından sağlanıyor.

En çok tüketilen baharatlar arasında pul biber, kırmızı toz biber, karabiber, kimyon, çörekotu, susam, sumak, kekik ve nane bulunuyor. İthal edilen baharatların ise iklim koşulları nedeniyle ülkemizde yetişmeyen ürünler olduğu belirtiliyor. İç Ege, İç Anadolu ve Karadeniz’in iç kesimleri, üretim potansiyelinin yüksek olduğu bölgeler arasında yer alıyor.

Sektör, toplamda geçen yıl 60 milyar lira civarında ekonomik katkı sağladı. Ayrıca, baharat ve aromatik bitkiler sektörünün net dış ticaret fazlası verdiği ve ihracat ile ithalat arasındaki oranın yaklaşık iki kat olduğu da dikkat çekiyor. Bu durum, ülke ekonomisi açısından olumlu bir tabloyu gösteriyor.

2024 yılını sektör açısından başarılı geçiren uzmanlar, 2025’te ihracatın daha da artmasını bekliyor. Ancak, küresel ticaretteki belirsizlikler göz önünde bulundurulmalı ve dikkatli adımlar atılmalı.