Türkiye’de Gürültü Kirliliği ve Haritalama Çalışmaları

Türkiye’de Gürültü Haritalarının Hazırlanması ve Öncelikli İller

Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği kapsamında, nüfusu 100 bini aşan ve nüfus yoğunluğu kilometrekare başına bin kişiden fazla olan şehirler için gürültü haritalarının hazırlanması zorunlu hale getirildi. Bu kapsamda, toplam 66 il belirlenmiş olup, şu ana kadar 25 ilin gürültü haritası tamamlandı ve kalan 41 ilin 2019 sonuna kadar tamamlanması planlanıyor.

Hazırlanan iller arasında Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Kocaeli, Adana, Gaziantep, Manisa, Kayseri, Samsun, Balıkesir, Kahramanmaraş, Sakarya, Eskişehir, Erzurum, Trabzon, Sivas, Adıyaman, Elazığ, Mersin, Antalya, Malatya, Konya, Bolu ve Diyarbakır yer alıyor. 2019 yılına kadar çalışması devam edecek diğer iller ise şunlar: Afyonkarahisar, Ağrı, Aksaray, Amasya, Aydın, Batman, Bingöl, Çanakkale, Çorum, Denizli, Düzce, Edirne, Erzincan, Giresun, Hatay, Isparta, Karabük, Karaman, Kars, Kastamonu, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Kütahya, Mardin, Muğla, Nevşehir, Niğde, Ordu, Osmaniye, Rize, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tekirdağ, Tokat, Uşak, Van, Yalova, Yozgat ve Zonguldak.

Gürültü Kaynakları ve Kirlilik Durumu

Gürültü kirliliğinin yaklaşık %80’inin trafikten kaynaklandığını belirten uzmanlar, özellikle büyük şehirlerde ve yoğun trafiğin olduğu ana arterlerde yaşayanların daha fazla gürültüye maruz kaldığını vurguluyor. Ayrıca, yerleşim alanlarındaki havalimanları ve kıyı bölgelerinde turizm ve eğlence tesislerinin yoğun olduğu yaz aylarında gürültü seviyesi artıyor.

Uzmanlar, özellikle ulaşım ve sanayi tesislerinin gürültü kaynakları arasında en ön planda olduğunu belirtiyor. Yapılan araştırmalar, kentlerde ortaya çıkan gürültünün yaklaşık %80’inin trafik kaynaklı olduğunu ortaya koyuyor.

Gürültü Haritalarının ve Eylem Planlarının Önemi

Stratejik gürültü haritalarının hazırlanması amacıyla yürütülen “Türkiye’de Kaynak Bazlı Gürültü Modellemesi İçin Envanter Altyapısının Oluşturulması Projesi” kapsamında, kalan 41 ilde gürültü haritalama çalışmalarının ilk aşaması tamamlandı. Bu çalışmalar sayesinde, gürültü seviyelerini belirleyen ve uygun önlemler geliştiren modellerin altyapısı oluşturulacak.

Şehirlerde Akustik Planlama ve Gürültü Eylem Planları

Şehirlerde akustik planlamanın ve sessiz alanların korunmasının önemi büyük. Harita sonuçlarına göre hazırlanan eylem planları, imar planlarına da temel teşkil ediyor. Bakanlık koordinasyonunda yürütülen çalışmalar kapsamında, 2017 Aralık ayında Konya’nın gürültü eylem planı tamamlandı. Ayrıca, İstanbul, İzmir, Mersin, Manisa, Bursa, Kocaeli ve Sivas gibi illerde çalışmalar devam ederken, Antalya, Kahramanmaraş, Kayseri ve Bolu’da ise yeni eylem planlarının hazırlanmasına başlandı.