Kene Kaynaklı Hastalıklarla Mücadelede Yeni Yaklaşımlar ve Önlemler

Kene ve Hastalık Riski Artarken Alınan Önlemler ve Güncel Durum

Yaz aylarında artış gösteren kene kaynaklı hastalıklar, özellikle kırsal ve ormanlık alanlarda doğayla iç içe olanları tehdit ediyor. Uzmanlar, bu dönemde kuş avlanmasının belirli bir süreyle yasaklanması, yerel yönetimlerin aktif katılımı ve toplumsal farkındalığın artırılmasının önemine dikkat çekiyor. Kenelerin insan sağlığı üzerindeki etkileri ve alınabilecek önlemler hakkında uzmanlar çeşitli değerlendirmelerde bulunuyor.

Uzmanların Görüşleri ve Güncel Vaka Sayıları

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Alpak, hayvan hastanesine gelen muayene sonuçlarından hareketle vaka sayısında artış olmadığını belirtti. Ancak, kene ısırma vakalarının sayısında artış gözlemlenebileceğine işaret eden Alpak, resmi verilere göre 2024 yılında 593 vaka tespit edilmiştir ve bu vakaların 20’si ölümle sonuçlanmıştır. 2025 yılının ilk altı ayında ise vaka sayısının 7 bin 801’e ulaştığı tahmin edilmektedir ve ölü sayısı 18 olarak kayıtlara geçmiştir.

İklim Değişikliği ve Kenelerin Yayılımı

Prof. Dr. Hasan Alpak, iklim değişikliğinin sıcaklık ve nem artışına neden olarak kenelerin hızla çoğalmasına yol açtığını belirtiyor. Ayrıca, doğal düşmanlarının azalması, evcil ve yabani hayvanların sayısındaki artış, ilaçlama ve kontrol yöntemlerindeki yetersizlikler de kenelerin yayılımını etkiliyor. Kenelerin yoğun olarak bulunduğu alanlar arasında otlaklar, orman kenarları ve sulak alanlar bulunuyor. Alpak, açık alanlarda ilaçlama yapmanın çevreye ve faydalı böceklere zarar verdiğine dikkat çekerek, biyolojik mücadele yöntemlerinin tercih edilmesini öneriyor.

Biyolojik Mücadele ve Kuş Avı Yasakları

Uzmanlar, kenelerle biyolojik yöntemlerle mücadele edilmesinin daha etkili olacağı görüşünde. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bu alandaki çalışmaları memnuniyetle takip edilirken, kuş avlanmasının birkaç yıl süreyle yasaklanmasının kene sayısını azaltacağı düşünülüyor. Ayrıca, “tek sağlık” uygulamasına geçilerek insan ve hayvan sağlığının bütünsel olarak yönetilmesi gerektiği vurgulanıyor.

KKKA ve Türkiye’deki Görülme Durumu

İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Cem Vuruşaner, Türkiye’de ixodidae ve argasidae ailesine bağlı 40’tan fazla kene türü tanımlandığını belirtiyor. En çok risk taşıyan KKKA hastalığının, Türkiye’de en çok Karadeniz Bölgesi ve İç Anadolu’nun kuzey kesimlerinde görüldüğünü söylüyor. Tokat, Sivas, Çorum, Amasya, Yozgat ve Erzurum gibi illerde daha sık rastlanan bu hastalık, kentlerde ise riskin oldukça düşük olduğu ifade ediliyor. Kenelerin yaşam alanlarını sınırlandırmak yerine, doğal hayatı desteklemenin ve kuş avını birkaç yıl süreyle yasaklamanın, kene yoğunluğunu azaltmada etkili olacağı düşünülüyor.

Kene Kontrolü ve Bireysel Önlemler

Parazitoloji uzmanı Prof. Dr. Aynur Gülanber, yerel yönetimlerin kene ile mücadelede önemli rol oynadığını vurguluyor. Hayvanlara düzenli kene ilacı uygulamaları yapılması, mobil veteriner ekiplerinin organize edilmesi ve risk haritalarının çıkarılması gibi çalışmaların önemine değiniyor. Ayrıca, vatandaşların bilinçlenmesi amacıyla broşürler, seminerler ve sosyal medya araçlarının kullanılması gerektiğine işaret ediyor.

Evcil Hayvanlarda Kene Kontrolü

İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Ana Bilim Dalı tarafından yapılan açıklamada, evcil hayvan sahiplerinin, özellikle pati araları, kulak içleri ve bacak araları olmak üzere, hayvanlarını düzenli olarak kene kontrolünden geçirmeleri öneriliyor. Vücuttaki küçük siyah noktaların dikkate alınması ve gerekirse sağlık kuruluşlarına başvurulması önem taşıyor.