Meclis Başkanlığı’ndan Dokunulmazlıkların Kaldırılması Süreci

Meclis Başkanlığınca, Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Tezkereleri, Anayasa ve Adalet Komisyonu Üyelerinden Kurulu Karma Komisyona havale edildi.

Sevk edilen milletvekilleri arasında CHP Genel Başkanı Özgür Özel, İYİ Parti Grup Başkanvekili ve Balıkesir Milletvekili Turhan Çömez ile CHP İstanbul Milletvekili Turan Taşkın yer alıyor.

Milletvekili Dokunulmazlığının Kaldırılma Süreci Nasıl İşliyor?

İlk aşamada, Karma Komisyon kuruluyor. Bu komisyon, her siyasi partinin belirleyebileceği üyeler arasından ad çekme yöntemiyle 5 kişilik bir Hazırlık Komisyonu oluşturuyor. Bu komisyonda bir başkan ve bir sözcü görevlendiriliyor. Hazırlık Komisyonu, en geç 1 ay içinde dosyayı inceleyerek raporunu hazırlıyor. Bu süreçte, dosyalar detaylıca inceleniyor ve gerekirse milletvekili dinleniyor, tanık çağrısı yapılamıyor.

Hazırlık Komisyonu, eğer yasama dokunulmazlığının kaldırılması yönünde karar verirse, dosya Karma Komisyona gönderiliyor. Karma Komisyon ise bu dosyaları 1 ay içinde değerlendirerek, ya dokunulmazlığın kaldırılması veya kovuşturmanın milletvekilliği sona erene kadar ertelenmesi yönünde karar alıyor. Kovuşturmanın ertelenmesi durumunda, bu karar Genel Kurulda okunuyor ve 10 gün içinde itiraz edilmezse kesinleşiyor. İtiraz edilirse, dosya Genel Kurul gündemine alınıyor ve kararlar burada veriliyor.

Genel Kurulda Oylama ve Karar Süreci

Genel Kurulda, Karma Komisyon raporu okunuyor ve üzerinde tartışma yapılıyor. Milletvekilleri, isterse Hazırlık Komisyonu, isterse Karma Komisyon veya Genel Kurulda savunma yapabiliyor. Söz ve savunma talebi olmadan görüşmeler tamamlanıyor ve oylama başlıyor. Oylamada, her milletvekili ve fezleke için ayrı ayrı karar veriliyor. Bir milletvekili hakkında iki dosya varsa, bu dosyalar ayrı ayrı oylanıyor. Dokunulmazlıkların kaldırılmasına ilişkin karar, çoğunluk oyu ile alınıyor ve açık oylama yöntemi kullanılıyor.

Milletvekili ve Dosya Bazında Oylamalar

Her milletvekili ve fezleke için ayrı oylama yapılması, kararların kesinleşmesini sağlıyor. Hangi dosya hakkında dokunulmazlık kaldırıldıysa, o fezleke ile ilgili yargılama başlatılıyor. Milletvekilinin dönem sonuna bırakılan dosyası hakkındaki dokunulmazlığı devam ediyor. Genel Kurul kararından sonra, milletvekilinin dokunulmazlığı ilgili dosya için kaldırılmış oluyor ve Meclis Başkanlığı, bu kararları Cumhurbaşkanlığı aracılığıyla Adalet Bakanlığı’na gönderiyor.

Yargılama ve Sonuçlar

Adalet Bakanlığı, dosyayı ilgili savcılığa havale ediyor. Soruşturma, ilgili milletvekilinin tutuklanması talebiyle devam edebiliyor veya tutuksuz yargılama süreci sürüyor. Bir milletvekilinin dokunulmazlığının kalkması, milletvekilliğinin sona erdiği anlamına gelmiyor. Milletvekili, maaşını almaya ve sosyal haklarından yararlanmaya devam ediyor. Tutuklanmamışsa, meclise gelerek çalışmalarına katılabiliyor. Ancak, ceza kesinleştiğinde, milletvekilliği düşüyor ve bu karar, 7 gün içinde Anayasa Mahkemesi’ne iptal için başvurulabiliyor. Mahkeme, başvuruyu 15 gün içinde karara bağlıyor.