Netanyahu’dan Kudüs’te Silvan Yazıtı Talebi ve Tarihsel Önemi

Netanyahu’nun Kudüs’teki Konuşmasında Silvan Yazıtı Anıldı

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Kudüs’teki bir törende yaptığı konuşmada, Türkiye ile geçmişte yaşanan tarihsel ilişkileri ve Kudüs’ün kadim miraslarını hatırlattı. 1998 yılında, dönemin Türkiye Başbakanı Mesut Yılmaz ile yaptığı görüşmeye değinen Netanyahu, Osmanlı döneminde Kudüs’ten İstanbul’a götürülerek günümüzde İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen Silvan Yazıtı’nı tekrar talep etti. Ancak, o dönemin endişeleri nedeniyle bu talebin kabul edilmediğini açıkladı.

Silvan Yazıtı’nın Tarihsel ve Arkeolojik Önemi

Yaklaşık 2 bin 700 yıl öncesine dayanan Silvan Yazıtı, Kudüs’teki Hezekiyah döneminde suyun ihtiyaçlarını karşılamak üzere kazılan su tünelinin tamamlanmasının anısına yazılmıştır. Eski İbraniceyle yazılmış olan altı satırlık bu kitabe, ikiye ayrılan tünellerin birleşimini ve kazıcıların ortak çabasını anlatıyor. Yazıt, 1880 yılında Kudüs’te bulunmuş ve Osmanlı yönetimi tarafından İstanbul’a götürülerek sergilenmeye başlanmıştır. Bu nedenle, tarih boyunca stratjik ve kültürel değeri yüksek olan yazıt, bölgesel bağlamda oldukça önemlidir.

İsrail’in Silvan Yazıtı Talepleri ve Türkiye’nin Yaklaşımı

İsrail yönetimi, yazıt üzerinde çeşitli defalar talepte bulunmuş olsa da, Türkiye bu talepleri her zaman reddetmiştir. 2022 yılında İsrail basınında çıkan haberlerde yazıtın Türkiye tarafından verileceğine dair iddialar dile getirilmiş, ancak Türk diplomatik kaynaklar bu iddiaları yalanlamıştır. Kaynaklar, Kudüs’ün Osmanlı döneminde Türkiye sınırları içinde olduğunu ve bölgenin siyasi statüsünün bugün Filistin’e ait olduğunu vurgulamıştır.

Siloam Yazıtı’nın İçeriği ve Antik Dönem Dili

Siloam Yazıtı, Kudüs’teki Hezekiya Tüneli içinde bulunan ve M.Ö. 8. yüzyıla tarihlendirilen antik İbranice bir yazıttır. Yazıt, Gihon Kaynağı’ndan Siloam Havuzu’na su taşıyan tünelin kazımı sırasında iki ekibin çalışmasını ve sonunda karşılaşıp birleşmelerini anlatıyor. Toplamda yaklaşık 6 satır uzunluğundaki yazıt, Paleo-İbranice alfabesiyle yazılmıştır ve yaklaşık M.Ö. 701 civarına tarihleniyor.

Yazıt, iki ayrı kazı ekibinin tünelin iki ucundan başlaması, sesli iletişimle yönlerini ayarlamaları ve sonunda birleşmeleriyle ilgili detayları içeriyor. Bu, bölgenin en eski mühendislik başarılarından biri olarak kabul edilmesini sağlarken, aynı zamanda en eski dijital ve mühendislik yazıtlarından biri sayılıyor. Ayrıca, bölgenin 8. yüzyıldaki kentleşme ve su yönetimi anlayışını da yansıtarak, tarihsel açıdan büyük öneme sahip bir belge niteliği taşıyor.