Kudüs Vakıf Defteri Osmanlı arşivlerinden gün yüzüne çıktı

ANKARA-BHA

Osmanlı arşivlerinden ortaya çıkarılan ve Mescid-i Aksa’nın orijinal tapu kaydını içeren tarihi belge, özel bir basımla kamuoyuna sunuldu. “Defter-i Evkâf-ı Livâ-i Kuds-i Şerîf – Kudüs Vilayeti Vakıfları Defteri” adıyla bilinen bu değerli eser, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Dairesi Başkanlığı tarafından 2015 yılında transkript edilerek uygun bir şekilde basılmıştır.

Arşiv Dairesi eski Başkanı Zeynel Abidin Türkoğlu liderliğinde gerçekleştirilen çalışma, Osmanlı Devleti’nin defter-i hakani geleneğine dayanıyor. Kudüs Projesi kapsamında hazırlanan bu özel yayın, Osmanlı’dan miras kalan önemli arşiv hazinelerinin tasnif edilmesiyle hem geçmişe ışık tutmayı hem de bu mirası gelecek nesillere aktarmayı hedefliyor.

Kanuni Sultan Süleyman döneminde yazılan ve “tapu tahrir defteri” olarak bilinen bu belge, Kudüs vilayetinde bulunan vakıfların gelir ve giderlerini detaylı bir biçimde kaydediyor. Toplamda 3 bin 494 belgeden oluşan defterde peygamberler, sultanlar, melikler, emirler ve şeyhler adına kurulan vakıflar yer alıyor. Bu belgeler, Osmanlı’nın Kudüs’e verdiği önemi ve kutsal şehre gösterdiği özeni ortaya koyuyor.

Osmanlı medeniyeti, elinde bulundurduğu bölgeleri işgale değil, imar ve kalkınmaya esas alan bir yaklaşım sergilemiştir. Kudüs, tarih boyunca birçok saldırıya uğramış olsa da Osmanlı’nın şefkat ve merhamet politikasıyla yaşam bulmuştur. Vakıflar sayesinde şehrin varlığı korunmuş ve gelişimi devam etmiştir.

Karakaş: Bu belge şahitlik eden tarihi bir vesikadır

Bu kutsal belge, yakın zamanlarda Arşiv Dairesi eski Başkanı Zeynel Abidin Türkoğlu tarafından İsmail Karakaş’a hediye edildi. Karakaş ise, aldığı hediyenin manevi değerini şu sözlerle tanımladı: “Kudüs Şerîf bizimdir, bizim kalacaktır. Bu belge sadece bir tapu değil; Mescid-i Aksa’nın Müslümanlara ait olduğunu gösteren tarihî bir şahittir. Hayatım boyunca saklayacağım, nesilden nesile aktarılacak ve kıyamete kadar bizim olacaktır.”

Bu özel basım, sadece bir tarihsel belge değil; aynı zamanda Kudüs’ün ruhunu ve Osmanlı’nın adaletli yönetim anlayışını yansıtan bir medeniyet vesikasıdır. Mescid-i Aksa’nın tapu kaydını içeren bu defter, geçmişin izlerini geleceğe taşıyan kutsal bir emanet olarak hafızalarda yerini alıyor.