17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin 26. Yılı ve Türkiye’nin Deprem Gerçeği

Depremin Yıkıcı Etkileri ve Kayıplar

17 Ağustos 1999 Salı günü saat 03.02’de meydana gelen 7,4 büyüklüğündeki Marmara Depremi, Türkiye’nin en yıkıcı doğal afetlerinden biri olarak hafızalara kazındı. Kocaeli’nin Gölcük ilçesi merkezli olan deprem, Kocaeli, Yalova, Sakarya, İstanbul ve Düzce gibi geniş bir coğrafyada ağır tahribata neden oldu. TBMMDeprem Araştırma Komisyonu’nun 2010 yılı raporuna göre, felakette 17 bin 480 kişi yaşamını yitirdi, 43 bin 953 kişi yaralandı. Yaklaşık 200 bin vatandaş evsiz kaldı.

Yıkılan konut ve iş yerlerinin toplam sayısı 66 bin 441 konut ve 10 bin 901 iş yeri iken, hasar alan yapıların sayısı ise 285 bin 211 konut ve 42 bin 902 iş yeri olarak kayıtlara geçti. Olayın etkisiyle yaklaşık 16 milyon kişi farklı düzeylerde etkilendi.

İnşaat ve Deprem Gerçeğine Dair Uzman Görüşleri

Gazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve Afet Yönetimi Uzmanı Doç. Dr. Bülent Özmen, 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin 26. yılı nedeniyle yaptığı açıklamada, Türkiye’nin deprem gerçeğine dikkat çekti. Özmen, “1999’dan günümüze toplamdaki deprem sayısının 448 bine ulaştığını, bu süreçte 6 ile 6,9 büyüklüğünde 46 depremin yaşandığını” belirtti. Ayrıca, “Her 6,5 yılda bir 7’den büyük depremle karşılaşıyoruz ve yılda iki kez 6’nın üzerinde sarsıntılar kaydediliyor” dedi.

2023 ve Sonrası Deprem Trendleri

Yıllara göre en fazla depremin 2023, 2017, 2020 ve 2024 yılında kayıtlara geçtiğini ifade eden Özmen, sadece 2023 yılında yaklaşık 74 bin sarsıntı yaşandığını belirtti. 26 yıllık zaman diliminde büyük depremler nedeniyle yaklaşık 77 bin kişinin hayatını kaybettiğini ve ekonomik kaybın ise 200 milyar dolara yaklaştığını söyledi.

Marmara Denizi ve Sismik Boşluklar

Kuzey Anadolu Fayı’nın Yalova açıklarına kadar kırıldığına işaret eden Özmen, Marmara Denizi’nde bazı bölümlerde 1766’dan bu yana 7’nin üzerinde deprem yaşanmadığını ve bu alanların “sismik boşluk” olarak değerlendirildiğini vurguladı. Özmen, “Olası 7’den büyük Marmara depremi, İstanbul’u çok ciddi şekilde etkileyebilir” dedi.

İstanbul’da 2019’da yaşanan 5,8 ve bu yılki 6,1 büyüklüğündeki depremler fay hattındaki gerilimi tamamen azaltmadığını belirten Özmen, Gemlik Körfezi üzerinden geçen fay hattının uzun süredir büyük deprem üretmediğine dikkat çekti.

Sındırgı Depremi ve İstanbul Riskine Etkisi

Balıkesir’in Sındırgı ilçesindeki 6,1 büyüklüğündeki depremin, artçılarının 5,2 büyüklüğüne ulaşabileceğini belirten Özmen, bu depremin sadece Simav Fay Zonu’nun 20 kilometrelik kısmını kırdığını ifade etti. Özmen, Balıkesir’in de Türkiye’nin diğer pek çok ili gibi yüksek deprem riski taşıdığını hatırlattı ve “Sındırgı hattı ile İstanbul’u etkileyecek Kuzey Anadolu Fayı farklı. Dolayısıyla bu deprem İstanbul için risk seviyesini değiştirmez” dedi.

26 yıl içerisinde yasal ve teknik anlamda önemli adımlar atıldığını, ancak her depremde yaşanan can kaybı ve yıkımın, alınan önlemlerin yetersizliğine işaret ettiğini vurgulayan Özmen, kentsel dönüşüm çalışmalarının hayati önem taşıdığını sözlerine ekledi.