Kazakistan’da Yapay Zeka ile Güçlendirilmiş Medya Platformu RasInfo Tanıtıldı

Hazırlık ve Proje Amacı

Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi Gazetecilik Fakültesi tarafından geliştirilen ve Kazakistan Cumhuriyeti Bilim ve Yükseköğretim Bakanlığı’nın hibe desteğiyle desteklenen RasInfo, yapay zekâ ile entegre edilmiş ilk medya platformu olarak tanıtıldı. Bu girişim, gençlere dijital okuryazarlık ve bilgi doğrulama (fact-checking) becerilerini kazandırmayı amaçlıyor. Proje ekibine göre, mobil uygulama gençlerin sosyal medya üzerindeki bilgileri sağlıklı bir şekilde analiz etmelerine yardımcı olmak üzere tasarlandı.

Uygulamanın Özellikleri ve İşleyişi

RasInfo platformunda yapay zekâ, şüpheli ve yanlış bilgilerin tespiti için kullanılıyor. Kullanıcılar, sadece bilgileri doğrulamıyor; aynı zamanda eğitim modüllerinden geçerek uygulamalı görevleri tamamlayabiliyorlar. Bu sayede, fact-checking temellerini öğrenenler sertifika alabiliyor. Sahte haberlerin hızla yayıldığı günümüzde, bu uygulama doğru bilgiye ulaşma konusunda önemli bir araç olarak öne çıkıyor.

Yapay Zekâ ve Dijital Dönüşüm Vurgusu

Son yıllarda sosyal medyada hızla yaygınlaşan yanlış bilgilerin önüne geçmek için böyle bir aracın geliştirilmesi ihtiyacı doğdu. Kullanıcıların büyük çoğunluğu, içerik paylaşmadan önce doğrulama yapmadan hareket ediyor. RasInfo, özellikle Kazak dilini yapay zekâ ile uyarlayarak, ulusal mirasın korunması ve dilin geliştirilmesine de katkı sağlıyor. Bu platform, önümüzdeki dönemde Orta Asya dillerine de uyarlanarak bölgesel kullanım alanını genişletmeyi hedefliyor.

Ulusal Çerçevede Dijital Güçlendirme

Projeyi geliştiren KazNU (Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi) akademisyenleri, Cumhurbaşkanı Tokayev’in Ulusa Sesleniş’inde dile getirilen dijital dönüşüm ve yapay zekâ vizyonuyla paralel adımlar atıyor. Geliştirilen RasInfo, vatandaşlara dijital okuryazarlığı ve bilgi doğrulama yöntemlerini öğretmek amacıyla tasarlandı. Bu girişimin temel amaçlarından biri, gençlerin yapay zekâ teknolojisini bilinçli kullanmasını sağlamak ve ülkenin dijital ekosistemine katkıda bulunmak.

Gelecek Planları ve Dijital Arşivler

Bunun yanı sıra, KazNU, Kazak basın tarihinin tamamını dijital arşiv haline getirmeyi planlıyor. 1889 yılından bugüne yayımlanan gazete ve dergilerin toplanmasıyla kurulacak bu platform, sadece tarihî değeri korumakla kalmayıp, yapay zekâ destekli analizler ile araştırma ve eğitim faaliyetlerini de güçlendirecek. Bu adımlar, Kazak dilinin gelişimi, kültürel mirasın korunması ve medya ortamının evrimi açısından büyük bir önem taşıyor.

Global ve Bölgesel Eğitim ve İşbirliği

Dünyada yapay zekâ ve dijital eğitim alanında öne çıkan merkezler arasında MIT, Stanford, Harvard ve Oxford gibi kurumlar bulunuyor. Kazakistan’da ise Al-Farabi KazNU, Nazarbayev Üniversitesi, Astana IT ve Satbayev Üniversitesi bu alanda çeşitli programlar ve araştırmalar gerçekleştiriyor. Ayrıca, online eğitim platformları—Coursera, edX, Udemy ve Google AI gibi—sadece temel eğitim değil, uzmanlık seviyesinde de olanaklar sunuyor. Yapay zekânın hızla gelişmesiyle birlikte “AI literacy” kavramı yeni eğitim standartlarının temelini oluşturuyor.

Yapay Zekâ ile Güçlü Bir Dijital Toplum İmkanı

Kazakistan için öncelikli hedef, yapay zekâ teknolojilerinin kullanımıyla güvenli ve gelişmiş bir toplum inşa etmek. RasInfo gibi projeler, vatandaşların yanlış bilgi ile mücadelesinde önemli bir rol oynuyor ve dijital toplumun temellerini atıyor. Platform, yapay zekâ destekli AI-Derek adlı araçla da entegre edilip, şüpheli bilgiler hakkında öneriler sunuyor. Bu sayede, kullanıcılar hem bilgi doğrulayabiliyor hem de kendilerini yetiştirerek sertifika alabiliyorlar. Uygulama şu anda Kazakça, Rusça ve İngilizce hazır durumda olup, bölgesel dillerde de hizmet vermesi planlanıyor. Ayrıca, gelecek vizyonunda, 1889’dan günümüze yayımlanan bütün Kazakça gazetelerin ve dergilerin dijitalleştirilmesi yer alıyor. Bu projeler, hem tarihî mirasa hizmet etmek hem de güncel medya, eğitim ve araştırma faaliyetlerini ileriye taşımak için büyük fırsatlar sunuyor.