Sivas kuşunun uçuş özellikleri ve nesli koruma çalışmaları

Sivas’a özgü ‘Sivas kuşu’ hakkında detaylar

Sivas kuşu, gücü ve dayanıklılığıyla dikkat çeken, kendine has uçuş özellikleri ve güçlü sesiyle bilinen özel bir kuş ırkıdır. Dört nesilden gelen ve dört kandan oluşan bu kuşlar, 15 ila 35 metre arasında depar atabilme kapasitesine sahiptir. Kanat perdelerinin genişliği ve tüylerin sık olması, onun soğuğa karşı dayanıklılığını artırır. Kanat seslerinin diğer ırklara göre daha güçlü ve belirgin olması, Sivas kuşunun en önemli özelliklerinden biridir. Ayrıca uzun süre havada kalabilmeleri ve dönüş mesafelerinin geniş olmasıyla da ayırt edilirler. Uçuş süreleri genellikle 15-20 dakikadan sonra “döneğe” gelir ve ardından tekrar uçmaya başlarlar. Diğer bölgelerin kuşları belirli bir noktaya dönerken, Sivas kuşları havada daha uzun süre kalmayı başarır. Tüylerinin daha sık ve kanat yapılarının geniş olması, bu kuşları diğerlerinden ayırır. Bir diğer önemli özellik ise cinslerine göre göz renklerine göre ayrılan iki grubu bulunur: Çakır göz ve sarı göz. Bu özelliklerin doğru eşleştirilmesi, yavruların uçuş yetenekleri açısından büyük önem taşır, aksi takdirde uçuş performansları olumsuz etkilenebilir.

Uzmanların ve yetiştiricilerin görüşleri

Yıllardır bu işi yapan ve Sivas’ta 45 yıldır kuş yetiştiriciliği yapan 55 yaşındaki Harun Yıldırım, kuşlara olan tutkusunu ve nesil koruma çalışmalarını anlatıyor. Yıldırım, “Sivas kuşunun değeri 500 ila 600 bin lira arasında değişiyor, fakat benim için maddi değerinden çok, bu kuşların yaşatılması ve neslinin korunması önemlidir. Yurt dışından bile talepler geliyor,” diyerek, kuşların değerini vurguluyor.

Sivas kuşunun özellikleri ve bakımı

Yetiştiricilere göre, Sivas kuşu diğer kuşlara kıyasla soğuk havaya çok uygun. Özellikle kanat seslerinin güçlü ve sayı olarak daha fazla olması, kuvvetli ve dayanıklı olmaları tercih edilme nedenlerindendir. Uçuş süreleri genellikle 15-20 dakikadan önce sona ermez; kuşlar genellikle döneğe girdikten sonra hareketli ve gezintiye çıkarlar. Kış aylarında, kuşlar yumurtadan yeni çıkmış dişi kuşlar sabah saatlerinde yumurtalarını bırakırlar ve öğleden sonra sıcaklık yükseldikçe uçuşa çıkarlar. Erkek kuşlar ise her zaman uçmaya hazırdır ve uçuş sırasında dayanıklılıklarını sergilerler.

Çiftleştirme ve genetik özellikler

Sivas kuşunun çiftleştirilmesi büyük bir sanattır. “Bu kuşların çiftleştirilmesi, özelliklerin uyumu ve taklalı yapıya göre belirlenir,” diyor Yıldırım. Uygun olmayan çiftleşmelerde yavruların uçma özelliği azalır veya tamamen yok olur. Özellikle bol taklalı erkek ve dişi kuşların çiftleştirilmesi ise başarılı sonuçlar verir. Ayrıca, kuşların göz renkleri de cinsiyetleri ve ayırt edilmesinde önemli rol oynar; biri çakır göz, diğeri sarı göz olanlar bulunur. Yetiştiriciler, neslin bozulmaması için özen gösterir ve doğru çiftleştirmeye büyük önem verir. Yurt dışından da ilgilenenler olduğu ve talebin sürekli yüksek olduğu biliniyor.