Sümer Tilmaç: Tiyatro ve Sinemada Unutulmaz Bir Yaşam

Sanatçı Kimliği ve Erken Dönem

15 Temmuz 1948’de Malatya’da dünyaya gelen Giritli Hasan Bey ile Türkmenistan göçmeni Rehber Hanım’ın oğlu Tilmaç, sanat hayatına 1964 yılında Arena Tiyatrosu’nda başladı. Aynı yıl Filiz Akın, Necdet Tosun ve Suzan Avcı ile birlikte “Sarı Kızla Kopuk Ahmet” filminde rol aldı. İstanbul Belediye Konservatuvarı’ndan 1968’de mezun olan sanatçı, Münir Özkul ve Gazanfer Özcan gibi usta isimler sayesinde oyunculuk kariyerini şekillendirdi.

Oyunculuk ve Tiyatro Kariyeri

Tilmaç, ailesinin tiyatro merakıyla büyüdü ve bu tutku onu sahneye taşıdı. “Her yerde mutlaka bir oyun oynuyorlardı. Annem bana hamileyken ben sahneye çıkmışım. O yüzden sahne hayatım biraz daha fazla,” diyerek sahne tutkusunu anlatmıştı. Sadık Şendil’in yazdığı “Yedi Kocalı Hürmüz” ve “Kanlı Nigar” oyunlarındaki performanslarıyla tanındı. Kanlı Nigar’da Münir Özkul ve Altan Karındaş ile başrolü paylaşmıştı.

Sinema ve Filmler

1966 yılında Tanju Korel ile Sibel Göksel’in başrolünü paylaştığı “Eşkıya” filminde rol alan Tilmaç, özellikle kötü adam rolleriyle tanındı. Bu karakterleri canlandırırken “Almanlarla, Fransızlarla, İtalyanlarla, Amerikanlarla filmlerde oynadım. Fransızların vodvil tiyatrosunun biraz içindeyim,” diyerek mesleğine bakışını dile getirmişti. Oyunculuğunda Münir Özkul ve Gazanfer Özcan’dan büyük etki aldı ve bu ikiliyle birçok projede birlikte çalıştı.

Televizyon ve Ödüller

1993-1997 yılları arasında yayınlanan “Süper Baba” dizisinde canlandırdığı karakter ile geniş kitlelerin beğenisini kazandı. Ayrıca “Reis Bey”, “Kuruluş Osmancık”, “Osmanlı Cumhuriyeti”, “Meraklı Köfteci”, “Vatandaş Rıza”, “Ah Güzel İstanbul”, “Gırgıriye”, “Kılıbık”, “Damga”, “Acı Dünyalar”, “Kahpe Bizans”, “Hemşo” ve “Çakallarla Dans” gibi birçok film ve dizide rol aldı. 2000 yılında düzenlenen 37. Altın Portakal Film Festivali’nde “Yaşam Boyu Onur Ödülü”ne layık görüldü.

Yaratıcılık ve Son Dönem Çalışmaları

2002’de “Son” filminde Ferit rolüyle En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu ödülü kazandı. Aynı zamanda kendi yazdığı “Ispanaktan Nağmeler” adlı filmi yönetip başrolü üstlendi. 2010’larda “Çakallarla Dans”, “İkizler Firarda”, “Şenlikname: Bir İstanbul Masalı” ve “Pak Panter” gibi yapımlarda rol aldı. Vefatından önce “Polis Akademisi: Alaturka” ve “Zilin Sesi” filmlerinde kameranın diğer tarafındaydı.

Sahne ve Anılar

50. sahne yılı için “Sümerce” adlı komedi oyununu sahneleyen Tilmaç, bu oyunda hayatını ve anılarını mizahi bir dille anlattı. “Anılar, yaşanmışlıklar enteresan. Bir şeyler kötüymüş gibi yaşanıyor fakat aradan zaman geçtiğinde mizah oluyor,” diyerek sahneye olan tutkusunu vurguladı. Kendisine sık sık “Anılarını yazar mısın?” diye sorulmasına karşılık, “Yazmak yerine sahnede anlatmak istiyorum,” diyerek bu isteği dile getirmişti.

Vefatı ve Mirası

12 Haziran 2015’te kalp krizi sonucu hayatını kaybeden sanatçı, son dönemde “Çakallarla Dans” ve diğer filmler için kamera karşısına geçmişti. Sahne ve ekranlarda bıraktığı izler, Türk tiyatrosu ve sinemasının unutulmaz isimleri arasında yer almasını sağladı.