Türkiye’de Haziran Ayı Enflasyon Verileri ve Kira Artış Oranları Belli Oldu

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), haziran ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre, haziranda enflasyon aylık yüzde 1.37, yıllık yüzde 35.05 seviyesinde gerçekleşti. Bu veriler ışığında, temmuz ayı için konut ve iş yeri kiralarında uygulanabilecek maksimum zam oranı da ortaya çıktı.

Kira Tavan Zam Oranı Belirlendi

12 aylık enflasyon ortalamasına göre hesaplanan oran, mülk sahiplerinin temmuz ayında kontrat dönemleri gelen kiracılara yapabilecekleri azami zam oranını gösteriyor. Buna göre, yüzde 43,23 seviyesine ulaşan bu oran, normal şartlarda TÜFE verilerine dayalı kira artış sınırını ifade ediyor. Geçmişte hükümet tarafından getirilen yüzde 25’lik sınır, 2024 Temmuz ayı itibarıyla kaldırıldı. Artık kira zammı, TÜFE oranlarına göre serbestçe yapılabilecek.

Geçtiğimiz Ay Kira Artış Oranı

Mayıs ayı itibarıyla TÜFE’deki değişim, bir önceki aya göre yüzde 1,53, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 15,09, aynı ayda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 35,41 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 45,80 artış gösterdi. Bu durumda, haziran ayında kira artış oranı yüzde 45,80 olarak gerçekleşti.

Kira Artış Hesaplaması Nasıl Yapılıyor?

Türk Borçlar Kanunu’nun 344. maddesine göre, kira artış oranları, bir önceki kira yılındaki TÜFE’nin 12 aylık ortalaması esas alınarak belirleniyor. Bu oran hem konut hem de iş yeri kiralarında yasal üst sınırı oluşturuyor. 1 Temmuz 2024’ten itibaren ise, yüzde 25’lik sınır kaldırılarak, kira zamları tamamen TÜFE’ye endeksli hale geldi. Örneğin, mevcut kira bedeli 10.000 TL olan bir konutta, TÜFE’nin 12 aylık ortalaması yüzde 45,80 ise, artış şu şekilde hesaplanıyor:

• Hesaplama: 10.000 TL x 45,80 / 100 = 4.580 TL (artış tutarı)
• Yeni kira bedeli: 10.000 TL + 4.580 TL = 14.580 TL

İş yeri kira sözleşmelerinde de aynı yöntem uygulanıyor; ancak sözleşmede farklı bir oran belirlenmişse ve bu oran TÜFE’yi aşmıyorsa, sözleşmedeki oran geçerli olabiliyor. Ev sahipleri de TÜFE oranının altında bir artış tercih edebilir, ancak yasal sınır aşılmadığı sürece, üst sınır olan TÜFE oranı esas alınıyor.

TÜFE ve ÜFE’nin Rolü

TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi), vatandaşların satın aldığı mal ve hizmetlerin fiyat değişimlerini gösterirken, ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi) ise üretim maliyetlerindeki dalgalanmaları yansıtıyor. 2019 yılında yapılan yasal düzenleme ile kira artışlarında ÜFE yerine TÜFE esas alınmaya başlandı. Ancak, bazı eski kira sözleşmelerinde “TEFE-ÜFE ortalaması” ibaresi bulunabiliyor. Bu durumda, sözleşmedeki oran TÜFE’yi aşıyorsa, yasal üst sınır olarak TÜFE oranı dikkate alınıyor.